Çocuklarda Kasık Fıtığı (İnguinal Herni)

Anne karnında erkek bebeğin oluşumu esnasında karın bölgesinden torbalarına doğru bir kanal uzanır. Testisler  bebeğin karnından torbalarına hamileliğin son 2 ayında bu kanaldan geçerek torbalara varırlar. Testis torbaya vardıktan sonra bu kanal normalde doğumdan birkaç gün önce kapanarak karın ile olan bağlantısı kesilir. Bazı durumlarda bu kanallardan birisi veya ikisi birden kapanmazsa o zaman fıtıklaşma olur. Kanal açıklığı dar ise  batın içindeki sıvı bu kanallardan kasığa veya torbaya kadar akarak  burasını şişirir.  Tıp dilinde bu hastalığın adı ”Hidrosel”dir. Halk arasında ”Su fıtığı” olarak bilinir. Eğer açık kalan kanal genişse o zaman bu kanaldan karın içi organları sarkarak fıtık oluşturabilir.  Çocuğunuz gülerken, ağlarken  veya ıkınırken karın içinden bağırsakların bir kısmı  sarkarak kasıklarda  veya torbada şişmeye neden olur. Bu durum çocukta rahatsızlık yaratır. Şişlik çocuğun gevşemesiyle kendiliğinden veya üzerine bastırıldığında bir gaz sesi çıkararak kaybolur.  Erken doğan veya düşük doğum ağırlıklı  bebeklerde fıtık görülme ihtimali daha fazladır.

Kızlarda fıtık olur mu?

Amacı farklı olsa da kızlarda da  erkeklerdekine benzer  bir kasık kanalı olup doğumdan sonra bu kanalın açık kalmasıyla fıtık oluşur.  Kız çocuklarında kasık fıtığına daha az rastlanır fakat iki taraflı olma ihtimali erkeklere göre daha fazladır. Kızlarda fıtığın içine çoğunlukla yumurtalık daha az oranda ise  barsak  girer.

Fıtık nasıl teşhis edilir?

Anneler  çoğunlukla bebeklerin kasıklarında  fındık veya ceviz büyüklüğünde ciltten kabarık bir şişlik fark ederek  hekime  başvururlar.  Fizik muayenede  redukte edilen bir herninin varlığı  teşhis için yeterli olur fakat  teşhiste sıkıntı varsa ve operasyon öncesi karşı tarafta fıtığın olup olmadığına bakmak için yüzeysel ultrason ile değerlendirmek gerekir.

Fıtık tehlikeli midir?

Tedavi edilmemiş veya tedavide geç kalınmış hastalarda halk arasında fıtık boğulması veya sıkışması  diye tanımlanan acil ve tehlikeli durumlar yaşanabilir.  Yenidoğanda  ve bebeklerde fıtığın boğulma ihtimali daha fazladır. En çok sıkışan organlar ince veya kalın barsak ve yumurtalıklardır. Tedavide gecikmelere bağlı fıtık boğulması olduğu  durumlarda birkaç saat içinde doğru müdahaleler yapılmazsa sıkışan organların kanlanmaları ve beslenmeleri bozulur ve çürüme meydana gelir. Geç kalındığında hem bebeğin hayati tehlikesi ortaya çıkar, hem de organların çürüyen kısımlarını çıkartmak gerekir.

Kısırlık söz konusu mudur?

Tedavi edilmemiş veya tedavide geç kalınmış hastalarda  fıtığın sürekli şişerek testisin damarlarına  bası yapması sonucu  veya ısı farklılığı gibi  nedenlerle testislerin yapısı bozularak kısırlığa yol açabilir. Ayrıca  çocuk cerrahisi dışında ehil olmayan ellerde  yapılan ameliyat sonrasında da  kısırlık gelişebilir. Kısırlık yıllar sonra ortaya çıkan bir sorun olduğu için de anlaşıldığında iş işten geçmiş olmaktadır.

Fıtığın tedavisi nedir?

Tedavi şekli ameliyattır. Çocuk cerrahisi uzmanı tarafından yapılacak ameliyatla hedeflenen açık kalan kanalın kapatılması ve karın ile olan bağlantısının kesilmesidir.

Ameliyat ne zaman yapılmalıdır?

Halk arasında fıtık boğulması veya sıkışması  diye tanımlanan durumların ne zaman ortaya çıkacağı tahmin edilmediğinden operasyon için engel bir hali yoksa en kısa zaman içinde ameliyat planlamak gerekir. Fıtık acil değil ama acele tedavi edilmesi gereken bir durumdur. Yenidoğanda  ve bebeklerde fıtığın boğulma ihtimali daha fazladır. Kasık fıtığı ameliyatı teşhis konduktan itibaren bir kaç gün içerisinde yapılmalıdır.  Çocuk cerrahisi uzmanı  tarafından ve imkanları uygun olan hastanelerde yapılmalıdır.

Ameliyat zor mudur ve hastanede yatılır mı?

Fıtık boğulması veya sıkışması  olmayan hastalarda  yapılan ameliyatların hiçbir zorluğu yoktur. Basit ama özellikle küçük bebeklerde çok dikkat isteyen bir ameliyattır.  Ameliyat sonrası da yaşa uygun ağrı kesici ilaçların yardımıyla çok rahat geçer. Prematüre bebekler hariç günübirlik olarak gerçekleştirdiğimiz hastanede yatış gerektirmeyen bir ameliyattır.

Fıtık tekrarlar mı?

Ehil ellerde  yapılan ameliyatlardan sonra aynı tarafta fıtığın tekrarlama ihtimali çok çok azdır. Tek taraflı ameliyatlardan sonra diğer kasıkta fıtık olma ihtimali vardır. Bu ihtimal erkek çocuklarda daha az, kızlarda ise daha fazladır.

Ameliyat sonrası bakımda nelere dikkat edilmelidir?

Kesi 2 cm kadardır ve kendiliğinden emilen dikişler kullanıldığı için dikiş aldırmıyorsunuz. Bir ay sonra kontrole çağırıyoruz. Operasyon sonrası ağrı kesici- ateş düşürücü ilaçları tavsiye ettiğimiz şekilde kullanırsınız. Ameliyat sonrası ilk günlerde kasık ve torbada şişlik ve hafif morluklar olabilir, bunlar birkaç hafta içinde geçerler. Ancak aşırı şişlik, kızarıklık, ağrı varsa; yaradan kan ve iltihap geliyorsa; ateş, bulantı, kusma görülürse doktorunuzu arayınız.